harmonia pedałowa

fot. Waldemar Kielichowski © Instytut Muzyki i Tańca, Warszawa


Czesław Adamczyk, harmonia pedałowa; nagr. Szydłowiec 2013; IMIT
Nazwa gwarowa: pedałówka
Klasyfikacja: 4 Aerofony / 41 Aerofony wolne / 412 Aerofony wolne interrupcyjne / 412.1 Aerofony idiofoniczne interrupcyjne lub stroikowe / 412.13 Stroiki przelotowe / 412.132 Zestawy stroików przelotowych / 412.132-62-8 Zestawy stroików przelotowych z elastycznym zbiornikiem powietrza, z klawiaturą
Wykonawca: Ostrowski Jan
Rok wykonania: pierwsza połowa XX w.
Miejscowość: Warszawa / Piaseczno
Region: Mazowsze
Kraj: Polska
Własność: Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
Numer inwentarzowy: PME 40684/1-4
Opis obiektu: harmonia pedałowa, tzw. czarna, chromatyczna, trzyrzędowa, 24-basowa, 16+17+16 klawiszy melodycznych; miech połączony z pedałami łącznikiem
Elementy dekoracyjne: korpus zdobiony wzorami geometrycznymi, kwiatowymi, motywem pięciolinii z kluczem wiolinowym i basowym (intarsja), ażurowymi wycięciami ze stylizowanymi elementami roślinnymi
Wymiary: 396 x 355 x 226, pedały 440 x 340 x 90 mm
Materiały: drewno, metal, tkanina, tworzywo sztuczne
Inskrypcje: na korpusie: CONCERTINO / J. Ostrowski; wewnątrz instrumentu stempel: Zakład Organmistrzowski (Jana Ostrowskiego) Warszawa / Piaseczno
Skala dźwiękowa, strój: zmienność skali w zależności od rodzaju a nawet egzemplarza harmonii; zazwyczaj klawiatura melodyczna w każdym rzędzie ułożona według szeregów małotercjowych w całości tworzy skalę chromatyczną B – b3; strona basowa – skala chromatyczna C – h, pozwalająca uzyskać wszystkie trójdzięki durowe
Praktyka wykonawcza: po pierwszej wojnie światowej harmonia rozpowszechniła się jako składnik ludowych kapel; pedałowa zwłaszcza na Mazowszu po prawej stronie Wisły (Kurpie, Garwolińskie), w pewnej mierze też na Podlasiu
Autor karty: Teresa Lewińska / Zbigniew J. Przerembski


Mazurek mulorz; Stanisław Stępniak (ur. 1935, Radzice), harmonia pedałowa; nagr. Kazimierz 1990; Muzyka Źródeł


<< Powrót