cymbały

fot. Waldemar Kielichowski © Instytut Muzyki i Tańca, Warszawa


Kapela z Futomy; nagr. Festiwal Wszystkie Mazurki Świata, Warszawa 2014; IMIT
Klasyfikacja: 3. Chordofony / 31 Chordofony proste lub cytry / 314 Cytry płytowe / 314.1 Rzeczywiste cytry płytowe / 314.12 Z rezonatorem / 314.122 Z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) / 314.122-4 Rzeczywiste cytry płytowe z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) pobudzane przez uderzanie młoteczkami lub innymi przyrządami
Wykonawca: Nieznany
Rok wykonania: XIX w.
Region: Małopolska (Podkarpacie)
Kraj: Polska
Własność: Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
Numer inwentarzowy: PME 42992
Opis obiektu: na trapezoidalnym korpusie rozpięto 17 pasm strun, po cztery w każdym (pomimo możliwości założenia po sześć strun w paśmie, gdyż tyle jest kołków i zaczepów, chociaż nie wszystkie się zachowały); naprzemiennie rozmieszczono struny melodyczne, wsparte na lewym podstawku, dzielącym je w stosunku kwinty, i basowe, nie dzielone, opierające się na podstawku prawym; w górnej płycie korpusu dwa otwory rezonansowe, wyrzeźbione wgłębnie w desce; palcatki z okrągłymi otworami na palce
Elementy dekoracyjne: ażurowe osłony otworów rezonansowych (rozety) o stylizowanych motywach roślinnych
Wymiary: 950 x 720 x 48 mm, pałeczki (palcatki) 190 mm
Materiały: drewno, metal
Skala dźwiękowa, strój: zmienny, na ogół najniższy dźwięk G – d, rozpiętość od dwóch, czasem niepełnych, oktaw do nieco ponad czterech
Praktyka wykonawcza: niegdyś instrument muzyków żydowskich, później muzykantów ludowych; grano na nim solowo lub w kapelach, zwłaszcza na Rzeszowszczyźnie, Podkarpaciu i Wileńszczyźnie; cymbały ze wschodniej Małopolski na ogół większe, głośniej brzmiące niż z Wileńszczyzny
Autor karty: Teresa Lewińska / Zbigniew J. Przerembski


Oberek Poleciały gołębisie; Antoni Kleczyński (ur. 1911, Piątkowa), cymbały; nagr. Kazimierz 1989; Muzyka Źródeł


Wolny od Piątkowej; Kapela rodziny Sowów z Piątkowej: Wojciech Sowa (1911-1977), skrzypce, Józef Sowa (1904-1983), cymbały, Piotr Sowa (1911-1997), basy; nagr. Kazimierz 1976; Muzyka Źródeł


<< Powrót