cymbały

Klasyfikacja: 3 Chordofony / 31 Chordofony proste lub cytry / 314 Cytry płytowe / 314.1 Rzeczywiste cytry płytowe / 314.12 Z rezonatorem / 314.122 Z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) / 314.122-4 Rzeczywiste cytry płytowe z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) pobudzane przez uderzanie młoteczkami lub innymi przyrządami
Wykonawca: Nieznany
Rok wykonania: pocz. XX w.
Miejscowość: okolice Borku Starego
Region: Podkarpacie
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie
Numer inwentarzowy: MRE 8145
Opis obiektu: korpus instrumentu w kształcie trapezoidalnym o profilowanych bokach; dwa okrągłe otwory rezonansowe w płycie wierzchniej; 17 pasm strun, początkowo po 4 struny w każdym paśmie, rozpiętych między metalowymi zaczepami a kołkami (do strojenia), wspartych na dwóch rzędach pojedynczych podstawków, z zamocowanymi od góry metalowymi prętami; struny melodyczne przebiegają naprzemiennie z basowymi; melodyczne podzielone są podstawkami w stosunku 2:3, w związku z czym ich lewe odcinki brzmią o kwintę wyżej od prawych; struny basowe są niepodzielone; u dołu górnej płyty rezonansowej wycięty jest podłużny otwór do wrzucania pieniędzy; z boku instrumentu na listwach, umieszczone są zaczepy, a do nich przymocowany pasek z dermy do zawieszania cymbałów podczas gry na stojąco; do gry służą drewniane palcatki, natomiast do strojenia metalowy klucz
Elementy dekoracyjne: instrument bejcowany na kolor ciemnobrązowy; otwory rezonansowe w płycie wierzchniej wypełnione rozetkami
Wymiary: 895 x 600 x 310 x 70 mm
Materiały: drewno, metal
Skala dźwiękowa, strój: zmienny, na ogół najniższy dźwięk G – d, rozpiętość od dwóch, czasem niepełnych, oktaw do nieco ponad czterech
Praktyka wykonawcza: niegdyś instrument muzyków żydowskich i cygańskich, później muzykantów ludowych; grano na nim solowo lub w kapelach, zwłaszcza na Wileńszczyźnie oraz Rzeszowszczyźnie i Podkarpaciu, gdzie pod II wojnie światowej stały się muzycznym wyróżnikiem regionu; cymbały ze wschodniej Małopolski są na ogół większe, głośniej brzmiące niż z Wileńszczyzny
Autor karty: Jolanta Pękacz / Zbigniew J. Przerembski


<< Powrót