cymbały

Klasyfikacja: 3 Chordofony / 31 Chordofony proste lub cytry / 314 Cytry płytowe / 314.1 Rzeczywiste cytry płytowe / 314.12 Z rezonatorem / 314.122 Z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) / 314.122-4 Rzeczywiste cytry płytowe z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) pobudzane przez uderzanie młoteczkami lub innymi przyrządami
Wykonawca: Nieznany
Rok wykonania: XX w.
Miejscowość: Grodzisko
Region: Podkarpacie
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie
Numer inwentarzowy: MRE 8139
Opis obiektu: korpus instrumentu w kształcie trapezoidalnym, boki gładkie, niezdobione; w górnej płycie dwa okrągłe otwory rezonansowe; struny rozpięte między metalowymi zaczepami a kołkami (umożliwiającymi strojenie); 16 pasm strun, początkowo po 5 strun w każdym, wspierających się na dwóch drewnianych podstawkach różnej długości (prawy krótki - około 140 mm), z przymocowanymi od góry metalowymi prętami; tylko najniższe struny melodyczne przebiegają naprzemiennie z basowymi; melodyczne podzielone są podstawkami w stosunku 2:3, w związku z czym ich lewe odcinki brzmią o kwintę wyżej od prawych; struny basowe są niepodzielone; zaczepy na struny przykryte są drewnianą osłoną; po obu stronach instrumentu znajdują się metalowe uchwyty do mocowania paska służącego trzymaniu cymbałów podczas gry w pozycji stojącej
Elementy dekoracyjne: boki oraz płyta dolna i wypełnienia otworów rezonansowych pomalowane czerwoną farbą; otwory rezonansowe w formie krążków o średnicy około 85 mm, wypełnione okrągłymi drewnianymi płytkami z nieregularnie wywierconymi otworami
Wymiary: 875 x 700 x 340 x 75 mm
Materiały: drewno, metal
Skala dźwiękowa, strój: zmienny, na ogół najniższy dźwięk G – d, rozpiętość od dwóch, czasem niepełnych, oktaw do nieco ponad czterech
Praktyka wykonawcza: niegdyś instrument muzyków żydowskich i cygańskich, później muzykantów ludowych; grano na nim solowo lub w kapelach, zwłaszcza na Wileńszczyźnie oraz Rzeszowszczyźnie i Podkarpaciu, gdzie po II wojnie światowej stały się muzycznym wyróżnikiem regionu; cymbały ze wschodniej Małopolski są na ogół większe, głośniej brzmiące niż z Wileńszczyzny
Autor karty: Jolanta Pękacz / Zbigniew J. Przerembski


<< Powrót