dudy wielkopolskie (siesieńki)

Nazwa gwarowa: siesieńki, sierszeńki, sieszynki, sieszynie, sierszynki, sierszynie, pancharzyna
Klasyfikacja: 4 Aerofony / 42 Instrumenty dęte właściwe / 422 Piszczałki stroikowe / 422.2 Piszczałki pojedynczostroikowe (instrumenty klarnetowe) / 422.21 Pojedyncze piszczałki stroikowe z pojedynczym stroikiem / 422.211 Z cylindrycznym przewodem / 422.211.2 Z otworami palcowymi / 422.211.2-62 Piszczałka melodyczna pojedynczostroikowa z cylindrycznym przewodem z otworami palcowymi, z elastycznym zbiornikiem powietrza
Wykonawca: Domagała Franciszek
Rok wykonania: 1973
Miejscowość: Zbąszyń
Region: Wielkopolska
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu
Numer inwentarzowy: MS/S/165
Opis obiektu: dudy jednogłosowe; nadymane mechanicznie; podwójny zbiornik powietrza z pęcherza zwierzęcego; stroik pojedynczy; cylindryczna piszczałka melodyczna (8 otworów palcowych, w tym jeden od strony spodniej, u wylotu otwór do korekty stroju); koniczny, wygięty roztrąb; mieszek; 2 metalowe pierścienie dla wzmocnienia łączeń
Elementy dekoracyjne: część łącząca piszczałkę melodyczną ze zbiornikiem powietrza w formie zoomorficznej, zdobiona metalowymi aplikacjami, rogi z kłów kiernoza
Wymiary: długość piszczałki melodycznej 400 mm, długość mieszka 280 mm
Materiały: drewno, trzcina, pęcherz, róg, metal, tkanina, kieł kiernoza, sznurek
Skala dźwiękowa, strój: dawniej strój i skala nieustabilizowane, po II wojnie światowej w zachodniej Wielkopolsce instrument zaopatrywano w piszczałkę kozła weselnego w stroju Es i diatonicznej skali b – c¹ – d¹ – es¹ – f¹ – g¹ – as¹ – b¹ – c²
Praktyka wykonawcza: instrument pasterski, używany też w pierwszym etapie nauki gry na dudach, po II wojnie światowej reaktywowany w PSM im. St. Moniuszki w Zbąszyniu w celach dydaktycznych, częściowo używany też w ruchu folklorystycznym
Autor karty: MLIM / Zbigniew J. Przerembski


<< Powrót