piszczałka bez otworów palcowych

fot. Waldemar Kielichowski © Instytut Muzyki i Tańca, Warszawa

Rafał Bałaś, Fundacja Braci Golec; nagr. Maciej Stasiński, Żywiec 2017
Nazwa gwarowa: piscoła, piscoła postna, piscoła wielkopostna, piscoła pasterska, piscołka, piscàłka, fujara, fujarka, fulyra
Klasyfikacja: 4 Aerofony / 42 Instrumenty dęte właściwe / 421 Instrumenty krawędziowe lub flety / 421.2 Flety z kanalikiem (podłużne lub blokowe) / 421.22 Flety z wewnętrznym kanalikiem / 421.221 (Pojedyncze) flety z wewnętrznym kanalikiem / 421.221.1 Flety z wewnętrznym kanalikiem otwarte / 421.221.11 Flety z wewnętrznym kanalikiem otwarte bez otworów palcowych
Wykonawca: Gluza Antoni
Rok wykonania: II poł. XX w.
Miejscowość: Szczyrk
Region: Obszary karpackie (Beskid Żywiecki)
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Miejskie w Żywcu – Stary Zamek, Dział Etnografii
Numer inwentarzowy: MŻ-E/2682
Opis obiektu: korpus z prostej gałęzi, okorowanej
Wymiary: 460 x 90-110 mm
Materiały: drewno
Skala dźwiękowa, strój: tony składowe szeregu harmonicznego (alikwoty) wydobywane przez zwiększanie lub zmniejszanie siły zadęcia oraz zamykanie lub otwieranie palcem wylotu piszczałki; strój zmienny, zależny od długości piszczałki
Praktyka wykonawcza: gra na piszczałce bez otworów palcowych była dopuszczana podczas Wielkiego Postu, gdy obowiązywał zakaz gry na innych instrumentach (zwłaszcza do tańca); w Wielki Piątek, gdy milczały dzwony, na piszczałce zrobionej z ciernistego krzewu (nawiązującego do korony cierniowej Chrystusa) grali chłopcy biegając po wsi; tradycyjnie wykonywali ją i grali na niej pasterze
Autor karty: Lucjan Grajny / Zbigniew Jerzy Przerembski


<< Powrót