cymbały

Klasyfikacja: 3 Chordofony / 31 Chordofony proste lub cytry / 314 Cytry płytowe / 314.1 Rzeczywiste cytry płytowe / 314.12 Z rezonatorem / 314.122 Z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) / 314.122-4 Rzeczywiste cytry płytowe z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) pobudzane przez uderzanie młoteczkami lub innymi przyrządami
Wykonawca: Nieznany
Rok wykonania: po II wojnie światowej
Miejscowość: Grodzisko
Region: Podkarpacie
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie
Numer inwentarzowy: MRE 8072
Opis obiektu:

korpus instrumentu w kształcie trapezoidalnym o profilowanych bokach; elementy łączone drewnianymi gwoźdźmi i metalowym wkrętami; w płycie rezonansowej znajdują się dwa otwory rezonansowe; 17 pasm metalowych strun, po 5 strun w każdym paśmie, rozpiętych między metalowymi zaczepami a metalowymi kołkami (służącymi do strojenia); pasma wsparte na dwóch rzędach pojedynczych drewnianych podstawków (9 i 8 podstawków), z przymocowanymi od góry metalowymi prętami, na których rozpięte są struny; struny melodyczne przebiegają naprzemiennie z basowymi; melodyczne podzielone są podstawkami w stosunku 2:3, w związku z czym ich lewe odcinki brzmią o kwintę wyżej od prawych; struny basowe są niepodzielone; z obu stron pudła rezonansowego znajdują się metalowe zaczepy do mocowania pasa (służącego do trzymania instrumentu w czasie gry na stojąco); do gry służą dwie drewniane palcatki

Elementy dekoracyjne: instrument zabarwiony na jasnobrązowo i pokryty lakierem bezbarwnym; otwory rezonansowe zdobione rozetami
Wymiary: 630 x 1000 x 340 x 70 mm
Materiały: drewno (świerczyna, buczyna), metal
Skala dźwiękowa, strój: zmienny, na ogół najniższy dźwięk G – d, rozpiętość od dwóch, czasem niepełnych, oktaw do nieco ponad czterech
Praktyka wykonawcza: niegdyś instrument muzyków żydowskich i cygańskich, później muzykantów ludowych; grano na nim solowo lub w kapelach, zwłaszcza na Wileńszczyźnie oraz Rzeszowszczyźnie i Podkarpaciu, gdzie po II wojnie światowej stały się muzycznym wyróżnikiem regionu; cymbały ze wschodniej Małopolski są na ogół większe, głośniej brzmiące niż z Wileńszczyzny
Autor karty: Jolanta Pękacz / Zbigniew J. Przerembski


<< Powrót