cymbały

Klasyfikacja: 3 Chordofony / 31 Chordofony proste lub cytry / 314 Cytry płytowe / 314.1 Rzeczywiste cytry płytowe / 314.12 Z rezonatorem / 314.122 Z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) / 314.122-4 Rzeczywiste cytry płytowe z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) pobudzane przez uderzanie młoteczkami lub innymi przyrządami
Wykonawca: Nieznany
Region: Podkarpacie
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie
Numer inwentarzowy: MRE 5880 / MRE 5560
Opis obiektu: korpus instrumentu w kształcie trapezoidalnym; w wierzchniej płycie wycięte dwa okrągłe otwory rezonansowe; 18 pasm strun, na przemian po 3 i 4 w każdym paśmie, rozpiętych między metalowymi zaczepami a kołkami (do strojenia), wspartych o dwa rzędy pojedynczych drewnianych podstawków (8 i 6 podstawków); struny melodyczne przebiegają naprzemiennie z basowymi; melodyczne podzielone są podstawkami w stosunku 2:3, w związku z czym ich lewe odcinki brzmią o kwintę wyżej od prawych; struny basowe są niepodzielone; w wierzchniej płycie wycięty otwór do wrzucania pieniędzy (wyciągano je otworem bocznym, zamykanym na specjalną zasuwkę); do gry na cymbałach służą dwie drewniane palcatki
Elementy dekoracyjne: otwory rezonansowe wypełnione sześciobocznymi rozetami
Wymiary: 920 x 630 x 350 x 60 mm
Materiały: drewno (jawor, świerczyna, buczyna, dębina), metal
Skala dźwiękowa, strój: zmienny, na ogół najniższy dźwięk G – d, rozpiętość od dwóch, czasem niepełnych, oktaw do nieco ponad czterech
Praktyka wykonawcza: niegdyś instrument muzyków żydowskich i cygańskich, później muzykantów ludowych; grano na nim solowo lub w kapelach, zwłaszcza na Wileńszczyźnie oraz Rzeszowszczyźnie i Podkarpaciu, gdzie pod II wojnie światowej stały się muzycznym wyróżnikiem regionu; cymbały ze wschodniej Małopolski są na ogół większe, głośniej brzmiące niż z Wileńszczyzny
Autor karty: Jolanta Pękacz / Zbigniew J. Przerembski


<< Powrót