cymbały

Klasyfikacja: 3 Chordofony / 31 Chordofony proste lub cytry / 314 Cytry płytowe / 314.1 Rzeczywiste cytry płytowe / 314.12 Z rezonatorem / 314.122 Z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) / 314.122-4 Rzeczywiste cytry płytowe z rezonatorem skrzynkowym (cytra skrzynkowa) pobudzane przez uderzanie młoteczkami lub innymi przyrządami
Wykonawca: Mucha Piotr
Rok wykonania: ca 1914
Miejscowość: Kąkolówka
Region: Podkarpacie
Kraj: Polska
Własność: Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie
Numer inwentarzowy: MRE 5263
Opis obiektu: instrument o trapezoidalnym korpusie, profilowanych bokach i krawędziach wzmacnianych listwami; elementy instrumentu łączone klejem, a później połączenia wzmocnione gwoździami; struny rozpięte są między metalowymi zaczepami a kołkami, (służącymi do strojenia); liczba i ułożenie zaczepów i kołków wskazuje, że cymbały te miały 23 pasma po 6 strun, jedynie najniższe pasmo miało trzy struny; na pudle rezonansowym pod strunami, umieszczone są dwa rzędy pojedynczych, drewnianych podstawków (pierwotnie po 10 w każdym rzędzie), z przymocowanymi od góry metalowymi prętami; struny melodyczne przebiegają naprzemiennie z basowymi; melodyczne podzielone są podstawkami w stosunku 2:3, w związku z czym ich lewe odcinki brzmią o kwintę wyżej od prawych; struny basowe są niepodzielone
Elementy dekoracyjne: korpus pokryty bezbarwnym lakierem; w górnej płycie dwa otwory rezonansowe w formie rozet
Wymiary: 930 x 680 x 350 x 78 mm
Materiały: drewno (jawor, sosna), metal
Skala dźwiękowa, strój: zmienny, na ogół najniższy dźwięk G – d, rozpiętość od dwóch, czasem niepełnych, oktaw do nieco ponad czterech
Praktyka wykonawcza: niegdyś instrument muzyków żydowskich i cygańskich, później muzykantów ludowych; grano na nim solowo lub w kapelach, zwłaszcza na Wileńszczyźnie oraz Rzeszowszczyźnie i Podkarpaciu, gdzie po II wojnie światowej stały się muzycznym wyróżnikiem regionu; cymbały ze wschodniej Małopolski są na ogół większe, głośniej brzmiące niż z Wileńszczyzny
Autor karty: Jolanta Pękacz / Zbigniew J. Przerembski


<< Powrót